باسمه تعالی عزّشأنــه

& آیات:

1-       ﴿اللَّهُ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ لَهُ الْأَسْماءُ الْحُسْنى‏﴾( طه / 8).

خداوند یکتاست به جز او معبودی نیست بهترین نام ها از آنِ اوست .

2-       ﴿إِنَّ هذَا الْقُرْآنَ يَهْدِي لِلَّتِي هِيَ أَقْوَمُ‏وَ يُبَشِّرُ الْمُؤْمِنِينَ الَّذِينَ يَعْمَلُونَ الصَّالِحاتِ أَنَّ لَهُمْ أَجْراً كَبِيراً﴾( اسراء / 9).

همانا این قرآن خلق را به آن چه استوارتر و درست تر است هدایت می کند. بشارت می دهد اهل ایمان را ، کسانی که عمل صالح انجام می دهند، قطعاً برای آن ها پاداش بزرگی است.

3-       ﴿ قَدْ أَفْلَحَ الْمُؤْمِنُون*الَّذِينَ هُمْ فِي صَلاتِهِمْ خاشِعُون*وَ الَّذِينَ هُمْ عَنِ اللَّغْوِ مُعْرِضُونَ‏*وَ الَّذِينَ هُمْ لِلزَّكاةِ فاعِلُون﴾( مومنون / 4 - 1).

همانا مؤمنان رستگارند کسانی که در نمازشان فروتنند و کسانی که زکات مالشان را می پردازند.

4-      ﴿إِنَّ الَّذِينَ قالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقامُوافَلا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَ لا هُمْ يَحْزَنُون‏* أُولئِكَ أَصْحابُ الْجَنَّةِ خالِدِينَ فِيها جَزاءً بِما كانُوا يَعْمَلُونَ‏﴾( احقاف / 13 ، 14).

همانا کسانی که گفتند پروردگار ما خداوند است سپس استقامت ورزیدند نه ترسی بر آن ها است و نه اندوهگین می شوند آنان اهل بهشتند و در آن جاودانند این پاداشی است به خاطر آنچه انجام می دادند .

5-       ﴿مَنْ عَمِلَ صالِحاً مِنْ ذَكَرٍ أَوْ أُنْثى‏ وَ هُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْيِيَنَّهُ حَياةً طَيِّبَة  وَ لَنَجْزِيَنَّهُمْ أَجْرَهُمْ بِأَحْسَنِ ما كانُوا يَعْمَلُونَ﴾( نحل / 97).

هر کس که عمل صالحی انجام دهد مرد باشد یا زن در حالی که مومن باشد او را به زندگانی پاک زنده بداریم و مزدشان را بدهیم بر پایه نیکوترین کاری که می کردند .

6-      ﴿يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اذْكُرُوا اللَّهَ ذِكْراً كَثِيراً * وَ سَبِّحُوهُ بُكْرَةً وَ أَصِيلاً﴾( احزاب / 41 ، 42).

ای کسانی که ایمان آورده اید خدا را بسیار یاد کنید و او را تسبیح گویید بامدادان و شامگاهان

7-       ﴿وَ الْمُؤْمِنُونَ وَ الْمُؤْمِناتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِياءُ بَعْضٍ‏يَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ‏وَ يَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ﴾( توبه / 71).

مردان و زنان با ایمان دوستان و یاوران یکدیگرند امر به خوبی می کنند و از زشتی نهی می کنند .

8-      ﴿هُوَ الَّذِي أَنْزَلَ مِنَ السَّماءِ ماءًلَكُمْ مِنْهُ شَرابٌ‏وَ مِنْهُ شَجَرٌ فِيهِ تُسِيمُونَ‏﴾(نحل / 10).

اوست کسی که نازل کرد از آسمان آبی را که برای شما از آن نوشیدنی است و از آن گیاه و درخت می روید که در آن چارپایان را می چرانید.

9-       ﴿وَ سَخَّرَ لَكُمُ اللَّيْلَ وَ النَّهارَ وَ الشَّمْسَ وَ الْقَمَرَوَ النُّجُومُ مُسَخَّراتٌ بِأَمْرِهِ‏إِنَّ فِي ذلِكَ لَآياتٍ لِقَوْمٍ يَعْقِلُونَ‏﴾ (نحل / 12).

و برای شما شب و  روز را رام کرد و خورشید و ماه را و ستارگان در تسخیر فرمان اویند قطعا در این نشانه هایی است برای مردمی که تعقّل می کنند .

سؤالات

1 . اولین و برترین معلم ما برای تفکر در قرآن چه کسی است ؟ و آن را چگونه به ما آموخته است ؟

رسول خدا (ص)اولین و برترین معلم و راهنمای ما برای تفکر در این کتاب است . آیات قرآن کریم  بر قلب مبارک ایشان نازل شده و خدای متعال ظاهر و باطن آن را به ایشان آموخته است . آن بزرگوار هم روش تفکر در قرآن را به ما آموخته است  هم به سوال های مردم درباره آیات پاسخ داده است و هم چگونگی عمل به احکامی که در قرآن آمده به ما نشان داده است . به طور مثال اگر خداوند مسلمانان را به اقامه نماز فرمان داده رسول خدا (ص) چگونگی انجام آن را یاد داده است .

2. شکوفا شدن استعدادهای گیاهان و حیوانات چگونه است ؟ استعدادهای گیاهان به طور طبیعی و استعدادهای حیوانات به نحو غریزی شکوفا می شود

3 . تفاوت انسان با  حیوانات و گیاهان  در نحوه رسیدن به کمالات چگونه است؟استعدادهای گیاهان به طور طبیعی و استعدادهای حیوانات به نحو غریزی شکوفا می شود ، اما نهال وجود انسان صرف نظر از برخی جنبه های جسمانی او به دست خودش رشد می کند .

4 . قدرت تفکر و انتخاب هر یک چه نقشی در حرکت کمالی انسان دارند ؟انسان با استفاده از قدرت تفکر خوبی ها و راه های رسیدن به آنها را می شناسد و چون قدرت انتخاب دارد می تواند آن خوبی ها را برگزیند و راه رسیدن به سعادت را بپیماید .

5 . چرا انسان مسئول سرنوشت خویش است؟ زیرا نهال وجود انسان صرف نظر از برخی جنبه های جسمانی او به دست خودش رشد می کند.

6. مفاهیم زیر را توضیح دهید:

مُحیی :خداوند می فرماید زمین مرده را زنده می کنیم درمی یابیم که خداوند زنده کننده است

قادر :خداوند بر زنده کردن موجودات ، حرکت منظم ستارگان و ... تواناست .

رازق :می فرماید دانه ها، گیاهان  و میوه ها را برای استفاده انسان ها آفریده ایم درمی یابیم که خداوند رازق ( روزی دهنده ) مخلوقات است .

خالق : این آیه نشان می دهد که این جهان از خداست و مخلوقات این جهان نشانه خدایند درمی یابیم که خالق (آفریننده) خداست .

مدبّر :آیات بیانگر نظم جهان است . درمی یابیم که خداوند مدبّر ( با تدبیر) است

مقدّر : اندازه دقیق حرکت خورشید و ماه را فرا داشته . درمی یابیم که او مقدّر است

حکیم : این آیات نشانه نظم و هدف مندی جهان خلقت است و اینها می رساند که خداوند باحکمت است .

رحیم :درمی یابیم که خداوند رحیم (مهربان) است و جهان را به گونه ای آفریده که مخلوقات بتوانند نیازهای خود را در جهان برطرف کنند .

علیم :آیات درس بیانگر علم بی پایان خداست . خداوند نسبت به تمامی امور جهان هستی و موجودات دنیا آگاه است .

7.چرا خداوند همه صفات نیکو را دارد ؟ زیرا خداوند وجودی کامل است و هر وجود کاملی همه صفات خوب و نیکو را دارد . اگر حتی یک صفت خوب را هم نداشته باشد ناقص می شود و از کامل بودن خارج می گردد . و به دیگران نیازمند میشود پس خداوند همه صفات خوب و نیکو را دارد .

8.صفات سلبی و ثبوتی را توضیح دهید ؟ صفات ثبوتی : صفاتی که جنبه کمالی دارند مثل قدرت ، علم ، عدالت ، رحمت و ... این صفات را صفات ثبوتی می نامند و به خدا نسبت می دهیم یعنی خدا این صفات را داراست . صفات سلبی : صفاتی که از نقص و نیاز ناشی میشود مانند جهل ، عجز، فقر،مرگ و ... این صفات را صفات سلبی می نامیم و از خدا سلب می کنیم یعنی خدا این صفات را ندارد و از آنها مبرّاست .

9.رابطه شناخت ، ایمان و عمل چگونه است ؟ درست است که ما باید ابتدا خوبی ها را بشناسیم و به آنها ایمان آوریم تا به عمل برسیم اما همین که به عمل صالح پرداختیم خود این عمل هم ایمان ما را تقویت می کند و هم شناخت ما را عمیق تر می سازد . از این رو می توان گفت میان این سه رابطه متقابل است و هر کدام دیگری را تقویت می کند.

10.راه های رسیدن به ایمان و تقویت آن را نام ببرید؟ تفکر پیرامون آیات خدا در گستره هستی – توجه دائم به خداوند و ذکر و یاد او– توجه به نعمت های خدا – انجام نیکی ها و دوری از گناهان –

توجه به نعمت ها ی خدا: اگر به زندگی خود توجه کنیم نشانه های لطف و رحمت خدا را به روشنی در آن می بینیم ، این نشانه ها در زندگی هر کس و متناسب با حالات درونی او به صورتی جلوه می کند و به یاد آوردن الطاف الهی ، یاد او را در دل ها زنده نگه می دارد و قلب را به او نزدیک تر می سازد .

11.اعمال واجب چگونه اعمالی هستند ؟اعمالی که انجام آنها لازمه پیمودن راه سعادت است و بدون آنها این راه طی نمی شود واجب نام دارد.

12.از مراحل عهد و میثاق با خدا تجدید عهد را توضیح دهید ؟ هر صبحی که می رسد و سپیده سر می زند آغاز یک زندگی جدید و فرصتی دوباره برای برداشتن گامی دیگراست . در هر بامداد با قیام در برابر پروردگار عهد و میثاق خود را تجدید می کنیم و قرارهایی را که میان خود و خدا گذاشته ایم مرور می نماییم . این تجدید میثاق روزانه غفلت و سهل انگاری را می زداید و ما را در عمل ثابت قدم تر می نماید .

13.رعایت اصل تدریج و تداوم  را توضیح دهید ؟ برای اینکه تصمیم های ما پابرجا باقی بماند و تا پایان زمان تعیین شده ترک نگردند رعایت اصل تدریج ضروری است . تدریجی عمل کردن است که سبب دوام عمل می شود . برای مثال اگر تصمیم داریم یک کتاب را مطالعه کنیم بهتر است صفحات آن را به گونه ای تقسیم کنیم که خسته نشویم و پس از مدتی مطالعه در وجودمان به یک رفتار دائمی تبدیل شود .

14.با توجّه به پاسخ امام علی به امام حسین رسول خدا (ص) در منزل اوقات خود را چگونه قسمت می کرد ؟

در منزل اوقات خود را سه قسمت می کرد . قسمتی برای عبادت قسمتی برای اهل خانه و قسمتی برای رسیدگی به کارهای خود سپس آن قسمتی را که به خود اختصاص داده بود میان خود و مردم تقسیم می کرد و عموم مردم را به حضور می پذیرفت .

15.ثمره مهم تکرار یاد خدا چیست ؟ یاد خدا هم نشانه عشق و محبت ما به خدا و هم تقویت کننده آن است . یاد خدا همچنین احساس حضور او در زندگی را افزایش می دهد و وقتی که انسان حضور خداوند را در زندگی حس کرد و او را حاضر و ناظر بر خود یافت می کوشد که در حضور او ادب را رعایت کند و کارهایی را انجام دهد که او می پسندد و از آنچه او را ناخشنود می کند دوری نماید .

نکته : نماز ، زیباترین شکل شکرگزاری از خداست . تمام نعماتی را که در زندگی داریم او به ما عنایت کرده و ما با انجام نماز شکر آن نعمت ها را به جا می آوریم و او را سپاس می گوییم .

17.کارهای وضو را به ترتیب بگویید ؟ 1 . نیت  : نیت می کنیم که وضو را به قصد قربت می گیریم 2 . شستن صورت : از جایی که موی سر روییده تا آخر چانه به اندازه فاصله بین انگشت شست و انگشت میانه از بالا به پایین 3 . شستن دست راست از آرنج تا نوک انگشتان 4 . شستن دست چپ  از آرنج تا نوک انگشتان 5 . مسح سر و پا با تری آب مانده در دست جلوی سر را از بالا به پایین 6 . مسح پای راست با دست راست با تری آب مانده در دست 7 . روی پای از سر انگشتان تا برآمدگی پا را  مسح می کنیم

نکته : تنها دوستان و محبوبان تام و تمام ما رسول خدا و اهل بیت پاک ایشان هستند . سایر آدم ها به میزان نزدیکی و عشق به آنها قدر و منزلت می یابند .و شایسته دوستی می گردند .

18.پایداری رابطه دوستی به چه چیزی بستگی دارد ؟ انجام مسئولیت .

19.دو نمونه از احترام گذاشتن به دوست ؟

مسخره نکردن وی ، پرهیز از غیبت درباره او

نکته : ملتی که به دنبال سربلندی است باید عمران و آبادانی را یکی از هدف های بزرگ خود قرار دهد و با تن دادن به سختی ها بهره خود را از نعمت های الهی به دست آورد.

20.برخی از آثار کار در انسان را نام ببرید ؟ شکوفایی استعدادها ، لطافت احساس ، تمرکز قوه خیال ، احساس عزت نفس ، اتقان در کار

21.اتقان در کار را توضیح دهید ؟کسی که اهل کار و تلاش است ، در هر کاری وارد شود ، قواعد آن را به درستی رعایت میکند و محصولی بدون نقص عرضه می کند . او یک تلاشگر شرافتمند است که مصالح عمومی ، اقتدار و عزت جامعه و رضایت خداوند را دوست دارد و آن را بر منافع شخصی ترجیح می دهد .

نمونه سؤال امتحانی نوبت دوم خرداد1393

آیات را ترجمه کنید 

انا هدیناه السبیل اما شاکرا و اما کفور

ما راه را به او (انسان) نشان دادیم یا سپاس گذار است و می پذیرد و یا ناسپاس

سارعوا الی مغفرة من ربکم (آل عمران )

و بشتابید بسوی آمرزش از پروردگارتان

سؤالات تستی

کدام یک از موارد زیر جز رکن نماز نمی باشد ؟

الف )نیت  ب) تکبیرة الاحرام ج ) تشهد د) سجده

3 . کدام یک از موارد زیر جز ویژگی هدفهای اخروی نیست

الف) پایان ناپذیر و همیشگی است

ب) مانع از رسیدن به هدفهای دنیوی می شود

ج)هدفهای اخروی اگر هدف اصلی ما باشد حتما به آن می رسیم

د) پایان پذیر است و ممکن است به آن نرسیم#

4 . جملات صحیح و غلط را مشخص کنید ؟

الف)عزم به معنی اراده قصد و اهنگ بسوی هدفی است ص غ

ب) خون انسان و هر موجودی که خون جهنده دارد پاک است ص غ

ج ) در توصیه امام خمینی به جوانان منظور از جهاد اکبر مبارزه با نفس و شیطان درون است ص غ

د ) نزدیکی و تقرب به خداوند یک نزدیکی مکانی و ظاهری است ص غ

جملات زیر را با کلمات مناسب پر کنید .

الف ) حمد به معنی ستایش و تسبیح به معنی یاد خدا.استنمازبهترین شکل شکرگزاری از خداست خداوند.سرچشمه خوبی ها و زیبایی هاست

بخشی از برنامه های ما در ارتباط با خانواده مانند احترام به پدر و مادر است

پیامبر فرمودند به حساب خود برسید قبل از اینکه به حسابتان رسیدگی شود

به سوالات زیر پاسخ دهید

صفات خداوند ر ا نام ببرید ؟ و مثال بزنید ؟ 1 . صفاتی که جنبه کمالی دارند مثل قدرت ، علم ، عدالت و ... این صفات را صفات ثبوتی می نامیم و به خدا نسبت می دهیم 2 . صفاتی که از نقص و نیاز ناشی می شود مانند جهل ، عجز ، فقر و ..... این صفات را صفات سلبی می نامیم و از خدا سلب می کنیم .

غفلت یعنی چه ؟ بی توجه بودن و سست شدن نسبت به هدف و راه رسیدن به آن

سه مورد از عوامل تقویت عزم را بنویسید ؟ 1 . تسریع در انجام تصمیم 2 . توجه به حضور خداوند و فرشتگان 3 . توجه به عاقبت و ثمرات پایداری در تصمیم

از ابعاد مراقبت اصل عمل را توضیح دهید ؟ انسان باید عهد و پیمانی را که با خداوندبسته به طور کامل عمل نماید یعنی اجزای اصلی آن فراموش نشود مانند نماز که باید واجبات کامل و درست انجام شده تا نمازش باطل نشود و مقبول گردد.

اعمال حرام چگونه اعمالی است ؟ اعمالی هستند که مانع پیمودن راهند و انسان را از مسیر خوشبختی خود دور می کنند

از نظر قرآن کریم و پیشوایان معصوم ویژگی های دوست واقعی چیست ؟ یاد خدا را در دل زنده کند و ما را به سوی آرزوهای کوچک نکشاند ، به زیبایی خرد آراسته و اهل فکر و اندیشه باشد ، دشمنی با خدا و مردم را در دل نداشته باشد ، در دوستی خود ثابت قدم و پایدار باشد .

سه مورد از عبارات نماز که بیانگر دعا و درخواست از خداوند است را بنویسید ؟

اهدنا الصراط المستقیم ، ربنا اتنا فی الدنیا حسنه و قنا عذاب النار

از وظایف ما نسبت به دوست رعایت حقوق متقابل را توضیح دهید ؟ به اتکای رابطه صمیمانه و دوستانه حق برادرت را ضایع مکن زیرا این عمل رابطه دوستی را از بین می برد و کسی که حقش را ضایع ساخته ای دیگر دوست تو نخواهد ماند

منظور از اتقان چیست ؟ کسی که اهل کار و تلاش است در هر کاری وارد شود قواعد آن را به درستی رعایت می کند و محصولی بدون نقص عرضه می کند او یک تلاشگر شرافتمند است که مصالح عمومی ، اقتدار و عزّت جامعه و رضایت خداوند را دوست دارد و آن را بر منافع شخصی ترجیح می دهد .

Êپایان

***موفق باشید***

تهیه و تنظیم: [ دانش آموزان کلاس105]

1.     ابوالفضل اسدزاده

2.    فراز جاهد

3.    حمیدرضا سیف نژاد

4.    محمّد کاظمی

5.    محمّد فدایی

دبیرستان امام خمینی(ره)